Of hoe vooringenomen journalistiek zorgt voor steeds minder begrip en steeds meer polarisatie in het landbouwdebat.
Zaterdag een week geleden, verscheen er een artikel in de trouw over glyfosaat naar aanleiding van een interview met mij. Ik had toen niet de tijd om te reageren, maar nu op deze regenachtige dag wel.
Om maar met de deur in huis te vallen… Toen ik het artikel onder ogen kreeg kon ik haast niet geloven dat hij (meneer Brandsma) dit gemaakt had van ons gesprek aan de keukentafel. Niet alleen worden mij woorden in de mond gelegd die ik helemaal niet gezegd heb, ook is het verhaal doordrenkt van de vooringenomen mening van Brandsma en is hij daardoor niet in staat gebleken om zoals hij zelf beweerde “gewoon 2 kanten van het verhaal weer te geven.”
Ik heb er nul problemen mee dat 2 kanten van een verhaal worden weergegeven. Ik juich dat zelfs toe. Maar in dit geval is mijn kant niet weergegeven. Brandsma heeft gewoon hier en daar wat flarden van ons gesprek onthouden of opgeschreven, daar zijn eigen uitleg en interpretatie aan gegeven en dat in een artikel gedropt. Vervolgens is hij te lui of te arrogant om het verhaal even op feitelijke onjuistheden te laten checken door betrokkenen, voordat hij het publiceert en dan krijg je dus dit.
Laten we even naar de inhoud van het artikel kijken. In cursief geef ik de citaten weer uit het artikel.
De titel: “De laatste keer glyfosaat spuiten? Boer Michiel weet niet hoe.“
Ik weet het, de titel moet prikkelen hoeft wellicht niet helemaal feitelijk juist te zijn? Maar om er dit van te maken nadat ik bijna een uur met de man heb gezeten en heb uitgelegd hoe het kan zonder. En wat daarvan de gevolgen zijn. Welke trade-offs je dan moet maken en hoe die trade-offs veelal uitpakken in het voordeel van glyfosaat. Uitgebreid heb ik uitgelegd hoe bodemleven gebaat is bij uitgespaarde grondbewerkingen. Hoe glyfosaat vele, veel giftigere herbiciden heeft vervangen. Hoe je enorme hoeveelheden diesel bespaart dankzij glyfosaat en daardoor mogelijk gemaakte minimale grondbewerking. Verteld heb ik ook over kosten en baten. Over hoe bij normaal Nederlands gebruik de kosten van zonder glyfosaat hoger zijn dan de baten, zowel economisch als ecologisch. Uitgebreid heb ik uitgelegd (en ook nog in de vorm van een oude blog van mij nagestuurd) hoe het kan zonder. Kijk, lees deze blog van agronoom Andrew Mc Guire verbonden aan Washington State University. Lees deze studies kepler et al.,2020 Hagner et al.,2019 schatler et al.,2017 over glyfosaat in interactie met het bodemleven en/of glyfosaat ten opzichte van de alternatieven. En vraag je daarna af of wat NGO’s, activisten en journalisten allemaal roepen wel helemaal strookt met de werkelijkheid.
Ik ben niet blind of dom. Ik zie hoe mijn vrienden biologische telers te werk gaan. Ik weet wel hoe. Ik vind het alleen geen verstandige keuze om het op dit moment geheel zonder glyfosaat te doen, gezien de huidige alternatieven. Dat de redactie dan kiest voor deze kop, zegt alles over waar ze heen willen met dit artikel.
“Het landbouwgif glyfosaat is controversieel. Akkerbouwer Van Andel kan niet zonder, zegt hij”
Ja het is een controversieel middel (gemaakt) door journalisten die elkaar, activisten en ngo’s napraten zonder zelf zich eens grondig in de zaak te verdiepen. Maar van Andel heeft helemaal niet gezegd dat hij niet zonder kan! Waarom mij woorden in de mond leggen?
“De deur van een container in de schuur van Michiel van Andel (38) zwaait open en hij haalt een jerrycan van 15 liter glyfosaat tevoorschijn. “Ik zou echt niet weten wat ik zonder dit spul zou moeten”, zegt de akkerbouwer in de buurt van Emmeloord.”
“Ik zou echt niet weten wat ik zonder dit spul zou moeten.” U raad het al. Ik heb deze zin nooit in mijn mond genomen. Volledig gefabriceerd door Brandsma. Het is inmiddels duidelijk, driemaal (titel, koptekst en eerste alinea) word benadrukt dat van Andel helemaal afhankelijk is van “dit spul” hij kan niet zonder! Als een soort verslaafde. 😉 Wat is het beeld wat Brandsma wil neerzetten?
Omwille van de lengte van dit verhaal, sla ik even een uitgebreide uitleg over de meeste landbouw technische flaters uit het stuk over. Bijvoorbeeld, zoals waar er staat dat ik het land waar ik “het gif” heb gebruikt, geploegd zou hebben. Het is namelijk land waar ik niet kerende grondbewerkingen (NKG) toepas. En het feit dat, in tegenstelling tot wat in het stuk staat, ik geen glyfosaat heb gebruikt om de groenbemesters te doden, want ik had groenbemester mengsels gebruikt die niet winterhard zijn en die dus vanzelf dood zijn gegaan deze winter. Maar enfin.
“Mogelijke relatie tussen pesticiden en Parkinson”
Zie je wat Jelle hier doet? Van “mogelijke relatie pesticiden en Parkinson” wordt vervolgens impliciet een relatie tussen Parkinson en glyfosaat gelegd. We krijgen massaal Parkinson van gele velden! Onzin natuurlijk. Je kunt helemaal niet zeggen dat er een verband is tussen glyfosaat en Parkinson . Zeker niet bij normaal gebruik. Er zijn enkele inmiddels verboden middelen van vroeger waarbij een verband is gevonden zoals Paraquat en Rotenon. Ook zijn Mancozeb houdende middelen en koper houdende middelen verdacht. Om die reden is Mancozeb inmiddels uit de markt gehaald. Zie hier het voorzorgsbeginsel in werking. Koperhoudende middelen daarentegen hebben wel een hernieuwde toelating gekregen en mogen gewoon gebruikt blijven worden. Schijnbaar geldt het voorzorgsbeginsel alleen voor synthetische middelen of heeft “Big Organic” gewoon een sterkere lobby in Europa. Beslist u zelf maar.
Dan volgt er een stukje waarbij Jelle “de andere kant” aan het woord laat, prima. Die mogen dan roepen dat glyfosaat zeer schadelijk voor bijen bodemleven en bodemflora is. Niemand checkt op welke studies die uitspraken zijn gebaseerd natuurlijk, maar enfin. Kijk, ik kan daar wel iets over zeggen. Glyfosaat is schadelijk voor bijen, omdat je met glyfosaat onkruiden dood op de akker, waardoor die bijen niet kunnen foerageren op die onkruiden. Dat is hoe glyfosaat in de praktijk schadelijk is voor bijen. Doorgaand op die beredenering kan je zeggen dat de bij de biologische collega’s gebruikte methoden zoals de propraanbrander, de wiedeg, het schoffel apparaat en het wiedbed schadelijk zijn voor de bijen. Immers die gereedschappen worden gebruikt om ook die akker vrij te maken van onkruiden, waardoor ook daar de bijen niet meer kunnen foerageren op die onkruiden.
Nee, met de vlammenwerper over de bodem is leuk voor de bodemflora! Er zijn natuurlijk studies te vinden die glyfosaat linken aan verminderd bodemleven of problemen met de darmflora van bijen (!) maar als je die studies bekijkt is er altijd sprake van belachelijke hoge dosis en zeer onwaarschijnlijke blootstellingsmechanismen. Als je in die studies glyfosaat zou vervangen met keukenzout zou je waarschijnlijk dezelfde bevindingen krijgen. Zou dat dan een reden zijn om keukenzout te verbieden?
“Volgens de wereldgezondheidsorganisatie WHO is het waarschijnlijk kankerverwekkend“
Ja, dat mogen de activisten natuurlijk ook gewoon roepen van Brandsma. Of het waar is, doet er niet toe. Brandsma zal het niet checken. Maar ik wel. Het is ergens begrijpelijk na het constante tromgeroffel omtrent een vermeende link tussen glyfosaat en kanker van activisten en elkaar napratende journalisten die hun werk gewoon niet doen, dat de goegemeente anno 2023 nog steeds denkt dat glyfosaat een carcinogene stof is. Maar het is gewoon niet zo. Uiteindelijk wint de wetenschappelijke consensus het van de emotie en dat is ook de reden dat nu Bayer rechtszaak na rechtszaak begint te winnen in dit hele circus rondom de glyfosaat kanker claims.
Dit is tot welke conclusie de WHO in haar risk assessment samen met de FAO kwam: “WHO and the United Nations Food and Agricultural Organisation (FAO) finds no reason to think glyphosate in the amounts found in our food or through normal occupational exposure would be carcinogenic to humans” Ze kwamen tot deze conclusie nadat de IARC (een agentschap onder het WHO, dus niet de WHO zelf!) tot de “waarschijnlijk kankerverwekkend”- claim kwam. Hoe de IARC daar toe kwam en welke vuile spelletjes er allemaal gespeeld zijn, daar heb ik en vele anderen al veel worden aan vuil gemaakt, oa op deze blog. Gaan we niet op nieuw doen. Wil je meer weten over kanker en glyfosaat lees bijvoorbeeld deze uiterst goed onderbouwde blog van Iida Ruishalme
Brandsma sluit het artikel in de wel bekende stijl namelijk door mij woorden in de mond te leggen die ik niet gezegd heb en iets belachelijks te zeggen over biologische onkruid bestrijding:
“De akkerbouwer ziet geen alternatief. Hij wijst op zijn biologische buurman. “Die gaat drie keer met de ploeg over het zaaibed voordat de aarde echt schoon is en hij kan zaaien. Dat kost enorme hoeveelheden diesel.”
Wederom het beeld geschetst van mijn volledige afhankelijkheid van “het spul” en er worden me weer woorden in de mond gelegd, getuige de quote tekens.
Ik had nog een blog van mij nagestuurd na het gesprek, omdat ik al een beetje bang was dat meneer Brandsma weinig begreep van wat ik hem allemaal vertelde, te diep in zijn “trouw duurzaamheid” bubbel. En overduidelijk te veel moeite voor deze journalist om even 10 minuten te nemen om dat blog te lezen. Had ie dat maar gedaan dan had hij niet zulke achterlijke dingen opgeschreven over 3 keer ploegen in een zaaibed.
Samenvattend, nee ik was niet blij met dit artikel. Dat heb ik Jelle Brandsma ook laten weten in de app. Het grote probleem, en daar zit mijn grootse frustratie, is dat Brandsma (doet alsof hij) zich van geen kwaad bewust is.
Ik moet eerlijk zeggen, aardige man ook toen hij hier was. Maar hij ziet dus niet wat hij doet met zo’n artikel. Of hij ziet het wel en doet het willens en wetens. Hij laat niet beide kanten evenwichtig aan bod. Want de woorden die hij aan mij toeschrijft, zijn bijna zonder uitzondering, niet eens mijn woorden. Plus hij gaat bijna volledig voorbij aan de kern van ons gesprek over de trade-offs waar het hier om gaat.
Je kunt dit niet versimpelen tot een discussie over enerzijds gele velden van de aan “dit spul” verslaafde boeren, en anderzijds milieu- en gezondheidsbeschermers. Dat is een groteske misrepresentatie van mijn verhaal. Er is juist behoefte aan een genuanceerd verhaal waar de twee kanten werkelijk aan het woord komen. Maar we moeten het doen met dit misbaksel van een artikel. Het zijn dit soort verhalen en de manier waarop er over dit onderwerp wordt geschreven en gepraat in de kranten en andere media, die ervoor zorgen dat polarisatie toeneemt en het begrip voor elkaar afneemt. Onverantwoordelijk! Ik kan me haast niet voorstellen dat dat het doel is van Jelle Brandsma en de velen zoals hij die precies hetzelfde doen. Maar het is wel de trieste realiteit. En dan krijg je mensen in het land die zulke bizarre dingen gaan zeggen en voor waarheid aannemen:
Boeren zijn bewust bezig om mensen ernstig ziek te maken! Dankjewel Jelle en Collega’s!
Vooraf zat ik al met het dilemma meedoen of niet meedoen aan dit soort interviews. Je kent de vooringenomenheid van dagblad Trouw omtrent deze thema’s, je kent het risico van het verdraaien en het uit de context gebruiken van woorden. Maar het is een duivels dilemma want als je niet meedoet weet je zeker dat je nul invloed hebt op hoe jouw kant van het verhaal voor het voetlicht komt. Nu blijkt dat wel of niet meewerken met journalisten geen enkel verschil maakt. Ik werk er niet meer aan mee, zeker niet meer bij dagblad Trouw.
Ik ben weer even uitgeblazen, ik denk dat Brandsma en Trouw hier niks van leren. Het zij zo. Maar ik vond het belangrijk even openbaar te reageren op deze onzin. Dit verhaal bereikt niet de aantallen mensen die Brandsma bereikt met zijn stukje misinformatie. Maar wie weet kan het toch een aantal mensen helpen één en ander wat genuanceerder te zien!
Glyfosaat carcinogeen ;-)? Hoe giftig is het?
Wat is de wetenschappelijke consensus omtrent veiligheid van glyfosaat?
De bloggende boer 
Geef een reactie